Η προφυλακτική μαστεκτομή είναι μια επέμβαση πρόληψης και όχι θεραπείας του καρκίνου του στήθους. Σε αντίθεση με την μαστεκτομή, η προφυλακτική μαστεκτομή πραγματοποιείται χωρίς να συνυπάρχει καρκίνος, ο οποίος να απαιτεί θεραπεία. Για αυτό και η απόφαση για να προχωρήσει μία υγιής γυναίκα σε προφυλακτική μαστεκτομή λαμβάνεται όταν εντοπιστούν συγκεκριμένοι ιατρικοί παράγοντες που την εντάσσουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του στήθους. Η προφυλακτική μαστεκτομή αποτελεί ένα ισχυρό όπλο πρόληψης, καθώς μπορεί να μειώσει την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου σε ποσοστό έως και 95%, ωστόσο, δε μπορεί να εγγυηθεί την εξάλειψη του κινδύνου για καρκίνο του στήθους.
Παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του στήθους
Οι γυναίκες που ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του στήθους, στις οποίες συνίσταται να προβούν σε προφυλακτική μαστεκτομή, πληρούν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω παράγοντες:
- Έχουν διαπιστώσει, έπειτα από γονιδιακό έλεγχο ότι παρουσιάζουν μεταλλάξεις σε γονίδια που αυξάνουν την πιθανότητα καρκίνου, όπως τα γονίδια BRCA1, BRCA2 και PALB. Οι γυναίκες που παρουσιάζουν αυτές τις μεταλλάξεις διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο και για καρκίνο των ωοθηκών, για αυτό κάποιες επιλέγουν να προβούν και σε προφυλακτική υστερεκτομή.
- Υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του στήθους σε παραπάνω από ένα άτομα στον στενό κύκλο της οικογένειας (μητέρα, γιαγιά, κόρη ή αδελφή), ιδιαίτερα αν ο καρκίνος έκανε την εμφάνιση του πριν την ηλικία των 50.
- Έχουν νοσήσει ξανά από καρκίνο στο στήθος ή έχουν διαγνωστεί στο παρελθόν με λοβιακό καρκίνωμα in situ (LCIS).
- Έχουν κάνει ακτινοθεραπεία στο στήθος πριν την ηλικία των 30.
- Έχουν πυκνούς μαστούς με μικρό ποσοστό λίπους, μεγάλο ποσοστό αδένα και σκληρυντική αδένωση με πολλαπλές μικροαποτιτανώσεις, με αποτέλεσμα η μαστογραφία να μην αποδίδει σωστή κλινική εικόνα.
Τεχνικές προφυλακτικής μαστεκτομής
Ανάλογα με τη γενική εικόνα της υγείας, το ιατρικό ιστορικό της ασθενούς και τις ανατομικές ιδιαιτερότητες του κάθε μαστού η προφυλακτική μαστεκτομή μπορεί να γίνει με 3 διαφορετικές τεχνικές:
- Ολική μαστεκτομή, κατά τη διάρκεια της οποίας αφαιρείται όλος ο μαστός μαζί με τη θηλή και την περιθηλαία άλω.
- Μερική μαστεκτομή, κατά τη διάρκεια της οποίας αφαιρείται όλος ο ιστός του στήθους, η θηλή και η περιθηλαία άλως, αλλά διατηρείται όλο το δέρμα (Skin-sparing mastectomy).
- Μερική μαστεκτομή, κατά τη διάρκεια της οποίας αφαιρείται όλος ο ιστός του στήθους , αλλά διατηρείται το δέρμα, η θηλή και η περιθηλαία άλως (Nipple-sparing mastectomy).
Σε όλες τις περιπτώσεις μπορεί να πραγματοποιηθεί, μαζί με την προφυλακτική μαστεκτομή, η επέμβαση αποκατάστασης του στήθους έτσι ώστε να αποφευχθούν οι αρνητικές επιπτώσεις που επιφέρει στην ψυχολογία η απώλεια του στήθους.
Αναισθησία
Η προφυλακτική μαστεκτομή γίνεται με γενική αναισθησία, την οποία θα ορίσει ο γιατρός σε συνεργασία με τον αναισθησιολόγο, με κύριο γνώμονα την ασφάλεια της ασθενούς κατά τη διάρκεια της επέμβασης.
Μετεγχειρητικά
Ανάλογα με την τεχνική που χρησιμοποιήθηκε, η ασθενής ενδέχεται να νοσηλευτεί για διάστημα 24-48 ωρών.Για τις πρώτες μέρες συνιστάται περίδεση ή ένας πολύ καλός αθλητικός στηθόδεσμος και η χορήγηση προληπτικής αντιβιοτικής αγωγής, η οποία δίνεται πάντοτε λαμβάνοντας υπόψη το ιατρικό ιστορικό.
Αποτέλεσμα και αποθεραπεία
Το αποτέλεσμα από την προφυλακτική μαστεκτομή συνήθως χρειάζεται από αρκετές εβδομάδες μέχρι και μερικούς μήνες για να γίνει φανερό και εξαρτάται από την τεχνική που χρησιμοποιήθηκε και τη συνύπαρξη του χειρουργείου αποκατάστασης. Οι ουλές είναι αρκετά εμφανείς τους πρώτους 3 μήνες, ωστόσο, προοδευτικά βελτιώνονται σημαντικά.
Κόστος προφυλακτικής μαστεκτομής
Το κόστος της προφυλακτικής μαστεκτομής εξαρτάται από τις τεχνικές που θα χρησιμοποιηθούν, την συνύπαρξη του χειρουργείου αποκατάστασης και τη γενική εικόνα υγείας της κάθε ασθενούς. Συμπληρωματικά, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το κόστος της νοσηλείας, της φαρμακευτικής αγωγής και των ιατρικών εξετάσεων που θα απαιτηθούν πριν ή μετά την επέμβαση
