Η αφαίρεση σπίλων αποτελεί έναν από τους πιο συνήθεις λόγους για να επισκεφθεί κάποιος το ιατρείο ενός πλαστικού χειρουργού ή δερματολόγου. Πρόκειται για μια απλή και ανώδυνη επέμβαση που κατά κανόνα εφαρμόζεται για αισθητικούς και διαγνωστικούς λόγους.
Τί είναι σπίλος;
Σπίλος ή κοινώς ελιά ονομάζεται ένας σχηματισμός κυττάρων. Στον τομέα της ιατρικής επιστήμης θεωρείται καλοήθης δερματική βλάβη, ωστόσο, ως ένα βαθμό, αποτελεί την εκδήλωση φυσιολογικών διαδικασιών του ανθρώπινου οργανισμού και δεν αποτελεί παράγοντα ανησυχίας για την υγεία. Αποτελείται από μελανοκύτταρα, τα οποία παράγουν μελανίνη, δηλαδή την ουσία που είναι υπεύθυνη για το χρώμα του δέρματος μας. Σπίλοι μπορεί να υπάρχουν στο ανθρώπινο σώμα εκ γενετής (συγγενείς σπίλοι), ωστόσο, οι περισσότεροι διαμορφώνονται κατά την παιδική ηλικία και την εφηβεία και συνεχίζουν να αναπτύσσονται με την πάροδο των χρόνων (επίκτητοι σπίλοι). Επιπλέον, οι σπίλοι μπορεί να είναι επιδερμικοί ή χοριακοί δηλαδή να βρίσκονται σε κατώτερα στρώματα της επιδερμίδας. Όσον αφορά την όψη τους, οι σπίλοι ποικίλλουν σε μέγεθος και χρωματισμό (ενδέχεται να είναι καφέ-μπέζ, γκρί, μπλέ σκούροι ή μαύροι) και κατά περιπτώσεις να εμφανίζουν ακόμα και τριχοφυΐα.
Παράγοντες εμφάνισης σπίλων
Οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την εμφάνιση και το πλήθος των σπίλων είναι:
- Ο τύπος του δέρματος. Είναι ευρέως γνωστό ότι οι άνθρωποι με πολύ ανοιχτόχρωμο δέρμα, ανοιχτόχρωμα μάτια ή και φακίδες, εμφανίζουν πολύ ευκολότερα σπίλους.
- Η ηλιακή ακτινοβολία. Η χρόνια έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και τα συνακόλουθα ηλιακά εγκαύματα, ιδιαίτερα κατά την παιδική ηλικία, επιτείνουν τη δημιουργία σπίλων.
- Η κληρονομικότητα. Άτομα με οικογενειακό ιστορικό μελανώματος ή κληρονομικές παθήσεις, όπως το σύνδρομο δυσπλαστικών σπίλων, οφείλουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί σε κάθε νέα εμφάνιση σπίλου.
- Η γήρανση. Η πάροδος του χρόνου αποτελεί, όπως σε όλα τα ιατρικά θέματα, έναν παράγοντα που επιτείνει το πρόβλημα.
Αφαίρεση σπίλων
Ένα σημαντικό ποσοστό ανθρώπων απευθύνονται σε εξειδικευμένο γιατρό για την αφαίρεση σπίλων τόσο για αισθητικούς όσο και για πρακτικούς λόγους. Ένας σπίλος μπορεί να είναι απλά αντιαισθητικός ή να δημιουργεί πρόβλημα στην καθημερινότητα του ανθρώπου! Για παράδειγμα, ένας επιδερμικός σπίλος μπορεί να βρίσκεται σε τέτοιο σημείο, με αποτέλεσμα να τραυματίζεται συνεχώς. Ωστόσο, τη σημαντικότερη αιτία για την αφαίρεση ενός σπίλου αποτελεί ο κίνδυνος εξαλλαγής του σε μελάνωμα. Έπειτα από ενδελεχή εξέταση και αξιολόγηση από τον αρμόδιο γιατρό, καθώς και δερματοσκόπησης, πραγματοποιείται η αφαίρεση του σπίλου προκειμένου να διενεργηθεί ιστολογική εξέταση.
Αξιολόγηση σπίλων με τη μέθοδο ABCDE
Ένας εξειδικευμένος ιατρός χρησιμοποιεί ποικίλες μεθόδους για να αξιολογήσει το κατά πόσο ένας σπίλος ευθύνεται για κακοήθεια. Μερικές από αυτές είναι η δερματοσκόπηση και η χαρτογράφηση σπίλων. Σε πρώτο επίπεδο μια από τις πλέον αξιόπιστες μέθοδος, αποτελεί η μέθοδος ABCDE, η οποία δίνει βαρύτητα σε 5 βασικά χαρακτηριστικά των σπίλων τα οποία αποτελούν τις πιθανές ενδείξεις εξαλλαγής του και μπορεί να γίνει ακόμα και από τον ίδιο τον ασθενή.
- A– Asymmetry: Ο σπίλος εμφανίζει ασυμμετρία. Δεν υπάρχει δηλαδή αντιστοιχία μεταξύ των δύο πλευρών σε περίπτωση που τον χωρίζαμε στην μέση!
- B– Border: Το περίγραμμα του σπίλου δεν είναι ομαλό. Εμφανίζει ακανόνιστο σχήμα, μικρές γωνίες, κλπ.
- C– Color: Ο σπίλος δεν έχει ενιαίο χρωματισμό, αλλά πολλές διαφορετικές αποχρώσεις ή έχει αλλάξει τελείως το χρώμα του.
- D– Diameter: Η διάμετρος και το μέγεθος του είναι μεγαλύτερο από 6 χιλιοστά.
- E– Evolving: Ένας καλοήθης σπίλος δεν αλλάζει με την πάροδο του χρόνου. Συνεπώς, οποιαδήποτε αλλαγή στο χρώμα, το μέγεθος, το σχήμα, κ.λ.π. είναι ένας παράγοντας που χρήζει αξιολόγησης
Επιπλέον, πιθανές ενδείξεις κακοήθειας είναι η ευαισθησία, ο πόνος, η αιμορραγία και ο κνησμός στο δέρμα πάνω και γύρω από τον σπίλο.
Χειρουργική αφαίρεση σπίλων
Η αφαίρεση σπίλων αποτελεί μια απλή και ανώδυνη επέμβαση και γι αυτόν ακριβώς το λόγο, καθίσταται δυνατή η αφαίρεση περισσότερων από έναν σπίλο στην ίδια συνεδρία, εφόσον υπάρχουν οι κατάλληλες ιατρικές ενδείξεις.. Η διάρκεια της επέμβασης εξαρτάται τόσο από το πλήθος των σπίλων που χρειάζεται να αφαιρεθούν, όσο και την τεχνική που θα χρησιμοποιηθεί.
Τεχνικές αφαίρεσης σπίλων
Για την αφαίρεση των σπίλων χρησιμοποιούνται 2 τρόποι: η αφαίρεση με laser και η χειρουργική αφαίρεση. Συνήθως, αφαίρεση με laser πραγματοποιείται όταν ο σπίλος αφαιρείται για αισθητικούς και πρακτικούς λόγους και είναι μικρός και επιφανειακός, ενώ η αφαίρεση σπίλων με σκοπό την διάγνωση γίνεται αποκλειστικά με χειρουργική αφαίρεση. Ωστόσο, επειδή κάθε περίπτωση διαφέρει, μόνο ο γιατρός είναι σε θέση να αποφασίσει ποια μέθοδος ενδείκνυται να εφαρμοστεί.
Αναισθησία
Και στις δύο μεθόδους, η επέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία.
Μετεγχειρητικά
Μετά την αφαίρεση σπίλων με laser, παρουσιάζεται ευαισθησία στο σημείο του δέρματος όπου και εφαρμόστηκε η θεραπεία. Συνιστάται η αποφυγή τριβής της περιοχής και η έκθεση της στην ηλιακή ακτινοβολία για λίγες ημέρες. Μετά την χειρουργική αφαίρεση σπίλων, τοποθετούνται ράμματα. Τα ράμματα αφαιρούνται μετά από λίγες ημέρες, αφήνοντας μια μικρή ουλή η οποία γίνεται αδιόρατη με την πάροδο του χρόνου. Μέχρι την επούλωση, συνίσταται αποφυγή επαφής με νερό και σχολαστική καθαριότητα της περιοχής προς αποφυγή μολύνσεων, αιμορραγίας ή φλεγμονής.
Κόστος αφαίρεσης σπίλων
Το κόστος της αφαίρεσης σπίλων εξαρτάται από την τεχνική με την οποία θα αφαιρεθούν και το πλήθος των σπίλων. Αν υπάρχει υποψία κακοήθειας, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το κόστος της δερματοσκόπησης και της ιστολογικής εξέτασης.
